Негизги көрсөткүчтөр боюнча кыскача экспресс маалымат 2023-жылдын январь-май айларындагы Кыргыз Республикасынын социалдык-экономикалык өнүгүүсү (УСКнын алдын ала маалыматтарынын негизинде)

Новости
12-Июнь 2023-ж.
2733

2023-жылдын январь-май айларында ички дүң продукциянын көлөмү (мындан ары – ИДП) 354,9 млрд сомду түзүп, реалдуу өсүү темпи 103,4%ды (2022-жылдын январь-майына – 104,5%) түздү. ИДПнын дефлятору 116,9% деңгээлинде болду.

Экономиканын өсүшү экономиканын бардык тармактары менен камсыз кылынды: өнөр жайда өндүрүштүн көлөмү 1,2%га, айыл чарбасында 2,4%га, курулушта 4,6%га, тейлөө чөйрөсүндө 1,2%га өстү.

2023-жылдын январь-май айларында өнөр жай ишканалары тарабынан 165,6 млрд сомдук продукция өндүрүлүп, 2022-жылдын тийиштүү мезгилине салыштырмалуу өндүрүштүн көлөмү 1,2%га өскөн (2022-жылдын январь-майында – 112,0%).

Өнөр жай өндүрүшүнөн ИДПны түзүүгө оң салым 0,2 пайыздык пункт деңгээлинде бааланат. ИДП өндүрүшүнүн структурасында өнөр жайдын үлүшү 16,3%ды түздү.


Өнөр жай өндүрүшүнүн жалпы көлөмүндө эң жогорку үлүшкө ээ болгон кайра иштетүү өнөр жайында (74,2%) 2023-жылдын январь-май айларында өндүрүштүн көлөмү 122,8 млрд сомду жана 2022-жылдын тийиштүү мезгилине физикалык көлөмдүн индекси 100,3 %ды түздү, төмөнкү тармактардын көлөмүнүн өсүшүнүн эсебинен: химиялык продукцияда - 21,8%га, текстиль өндүрүшүндө, кийим-кече жана бут кийим өндүрүшүндө, булгаары жана булгаарыдан жасалган буюмдарда - 29,2%га, жыгач жана кагаз буюмдарында, полиграфияда - 19,3%га, резина, пластмасса буюмдары жана курулуш материалдары - 15,3%, фармацевтика - 25,7%, тамак-аш азыктары (анын ичинде суусундуктар) жана тамеки буюмдары - 8,2%га.

Муну менен катар эле негизги металлдарды өндүрүү 6,8%га жана мунай продуктуларын өндүрүү 1,3%га кыскарган.


Пайдалуу кендерди казып алууда (өнөр жай өндүрүшүнүн жалпы көлөмүндөгү үлүшү 11,5%), өндүрүштүн көлөмү 2023-жылдын январь-май айларында 19,0 млрд сомду, физикалык көлөмдүн индекси 2022-жылдын январь-майына карата 106, 6% түздү. Өнөр жай өндүрүшүнүн өсүшү көмүр жана жаратылыш газын өндүрүүнүн өсүшү менен шартталган.

Электр энергиясы, газ, буу жана кондицияланган аба менен камсыз кылууда (өнөр жай өндүрүшүнүн жалпы көлөмүндөгү үлүшү 13,4%), өндүрүштүн көлөмү 2023-жылдын январь-май айларында 22,3 млрд сомду түзүп, кыскаруунун эсебинен 0,2%га кыскарган. газ өндүрүүдө жана газ түрүндөгү отунду бөлүштүрүүдө 2,6%га өстү.

Суу менен камсыз кылуунун, тазалоонун, калдыктарды тазалоонун жана экинчилик сырьенун көлөмү (өнөр жай өндүрүшүнүн жалпы көлөмүндөгү үлүшү 0,9%) 1,5 млрд сомду түздү жана калдыктарды чогултуунун, кайра иштетүүнүн жана жок кылуунун кыскарышынын эсебинен экинчилик сырьёлорду чыгаруу 48,1 процентке шартталып, 7,3%га азайган.  

2023-жылдын январь-май айларында айыл чарбасынын дүң продукциясы 71,1 миллиард сомго өндүрүлгөн. 2022-жылдын тийиштүү мезгилине салыштырмалуу реалдуу өсүү темпи 102,4% түздү. 2022-жылдын январь-май айларына салыштырмалуу айыл чарбасынын дүң продукциясынын өсүшү мал чарба продукциясын 2,2%га көбөйтүү менен камсыз кылынды.

Айыл чарба өндүрүшүнөн ИДПны түзүүгө салым 0,2 пайыздык пункт деңгээлинде бааланат. ИДП өндүрүшүнүн түзүмүндө айыл чарбасынын үлүшү 6,0%ды түздү.

2023-жылдын январь-май айларынын жыйынтыгы боюнча каржылоонун бардык булактарынан негизги капиталга инвестициялардын көлөмү 33,3 млрд сомду түзүп, 4,7%га өстү.

2022-жылдын январь-май айларына салыштырмалуу негизги капиталга инвестициялардын көлөмүнүн өсүшү каржылоонун ички булактарынын 12,0%га өсүшү менен камсыз кылынды, ал эми тышкы булактардын көлөмү, тескерисинче, 27,4%га кыскарды.

Экономиканын кызмат көрсөтүүчү тармактарынын түзүмүндө эң чоң үлүштү дүң жана чекене соода - 26,6%, транспорттук кызмат көрсөтүүлөр - 10,2% ээлейт.


Үстүбүздөгү жылдын январь-апрель айларында 2022-жылдын январь-апрелине салыштырмалуу Кыргыз Республикасынын тышкы жана өз ара соодасынын көлөмүнүн өсүшү экспорттук берүүлөрдүн да, импорттук түшүүлөрдүн да өсүшү менен камсыз кылынды. Мында соода жүгүртүүнүн түзүмүндө экспорттун үлүшү 15,9%ды, импорттуку 84,1%ды түздү.

2023-жылдын январь-апрель айларында Кыргыз Республикасынын ЕАЭБ өлкөлөрү менен өз ара соодасынын көлөмү 1 126,7 миллион долларды түзүп, 2022-жылдын январь-апрелине салыштырмалуу 7,6%га азайган.

Бул мезгилде республиканын өз ара соодасынын эң чоң үлүшү Россияга (62,3%) жана Казакстанга (35,1%) туура келген.

Үчүнчү өлкөлөр менен тышкы сооданын көлөмү (ЕАЭБден тышкары) 2 758,8 млн АКШ долларын түздү жана 2022-жылдын январь-апрель айларына салыштырмалуу 47,0%га өстү.

Онлайн кайрылуу